Kapitalizm przedmonopolistyczny

Zapoczątkowany przez rewolucję przemysłową u schyłku XVIII w. okres dominacji kapitalistycznych stosunków produkcji cechowała niezwykle szybka ekspansja produkcji przemysłowej, oparta na wzroście zatrudnienia, przede wszystkim zaś na wzroście wydajności pracy związanym z mechanizacją procesów wytwórczych. Siłą napędową tego rozwoju była wolna od ograniczeń feudalnych i cechowych konkurencja między kapitalistami w dążeniu do maksymalizacji zysków. Wprawdzie różniła się ona od wyidealizowanego modelu konkurencji zapewniającej optymalną alokację czynników produkcji, który burżuazja wykorzystywała w walce przeciwko wszelkim ograniczeniom swobody działalności gospodarczej, można jednak przyjąć, że praktyka wczesnego kapitalizmu odpowiadała w przybliżeniu modelowi jeśli nie ?doskonałej”, to w każdym razie wolnej konkurencji. Istotą modelu doskonałej konkurencji jest to, że cenę towaru wyznacza rynek w sposób automatyczny, niezależny od pojedynczych producentów czy sprzedawców, na podstawie wzajemnej relacji między ogólnym popytem na dany produkt i ogólną podażą tego produktu.